Eerst volgt een korte beschrijving van de historische gebeurtenis die aan het Chanson de Roland ten grondslag ligt. De historische feiten verschillen ingrijpend van de weergave daarvan in het Chanson de Roland zoals blijkt uit de samenvatting van de oudste versie van het verhaal, de Version d'Oxford. Vervolgens wordt het corpus van Franse Roland-teksten met de vertalingen en bewerkingen in andere talen opgesomd en tenslotte volgen korte beschrijvingen van de handschriften en drukken van het Middelnederlandse Roelantslied.

Het verhaal van het Chanson de Roland berust op een historische gebeurtenis, de hinderlaag waarin de achterhoede van het Frankische leger in de zomer van het jaar 778 tot de laatste man is omgekomen. Het voorspel van deze catastrofe speelt zich een jaar eerder af in Duitsland. Karel de Grote bevond zich toen met zijn leger in Paderborn om de overwinning op de Saksen te vieren. Zij schenen voorgoed verslagen en stroomden met duizenden naar de stad om zich te laten dopen. De Saksische aanvoerder Widukind ontbrak echter; hij was gevlucht om aan de vernedering van de onderwerping te ontkomen. Tijdens deze grote dagen voor Karel verschijnt in Paderborn ook een groepje aanzienlijke vreemdelingen, Arabieren